Vrijheid geven 

Marieke Bakker en Marja de Best, partners bij Loyens & Loeff, hadden nooit op deze positie gezeten als “leermeester” Wout van Dalen hen niet onder zijn vleugels had genomen. Gedrieën blikken ze terug. 

‘Ik wil hier wel werken’, zei ik als stagiair in 1993 tegen Wout die destijds vennoot was bij Loyens & Volkmaars, het huidige Loyens & Loeff. ‘Dat is goed’, zei Wout. Hij is altijd al een man van weinig woorden en veel daden geweest’, lacht Marja de Best.  

‘Ik kwam iets later met Wout in aanraking’, zegt Marieke Bakker. ‘Ik werkte al drie jaar als junior belastingadviseur bij het huidige Loyens & Loeff toen ik in 2000 met Wout ging samenwerken op twee klanten. Ik kreeg meteen enorm veel vrijheid van hem. Maar dat betekende ook dat ik mijn huiswerk vooraf grondig moest doen, want ik wist nooit of hij me op het laatste moment toch alleen met de klant liet. Daar word je heel inventief en zelfstandig van. Achteraf belde Wout dan altijd wel even op om te vragen hoe het was gegaan.’ 

Vrijheid geven 

‘Ik denk dat het geven van veel vrijheid de enige manier is om mensen goed op te leiden’, zegt Wout van Dalen. ‘Ik meldde me soms plotseling bewust af, zodat ze het zelf moesten doen.’ ‘Dat was wel spannend’, zegt Bakker. ‘Zo hadden we afgesproken met een klant op Schiphol. Ik wilde vooraf nog een presentatie maken en me goed voorbereiden. Maar jij zei dat dat niet nodig was.’ Van Dalen: ‘Ik wilde vooral luisteren naar de klant.’ Bakker: ‘Jouw vliegtuig kwam vervolgens niet aan vanwege mist. Toen zat ik daar alleen met die klant. Maar ik heb daardoor wél geleerd om te improviseren en weet nu dat je niet altijd alle antwoorden meteen paraat hoeft te hebben. “Ik ga het uitzoeken” is ook een antwoord. Daarnaast heb ik van dit soort momenten zelfvertrouwen gekregen. Want het lukte prima om de klant te woord te staan.’  

Pelotonfietsers 

Van Dalen: ‘Ik heb er nooit spijt van gehad dat ik Marieke en Marja, of anderen die ik heb begeleid, van meet af aan veel autonomie heb gegeven. Het ging altijd goed.’ Van Dalen heeft in de loop der jaren nog veel andere pupillen onder zijn vleugels genomen. Zowel mannen als vrouwen. Van Dalen: ‘Het is een groot verschil of je mannen begeleidt of vrouwen. Zo’n 80% van de mannelijke vennoten zijn – wat ik noem – pelotonfietsers. Ze kunnen prima meekomen, maar op kop rijden kunnen ze niet en ook niet demarreren.’ 

Wout van Dalen (1947) 

2022 – heden Adviseur bij internationaal advocatenkantoor Morrison Foerster 

1998 – 2000 Voorzitter Loyens Loeff 

1971 – 2021 Partner en juridisch adviseur bij Loyens & Loeff 

1977 Associate bij Shearman & Sterling LLP in New York 

1976 Associate bij McMillan Binch in Toronto 

Wrijven in de vlek 

Die grote groep “pelotonrijders” zijn volgens Van Dalen ontzettend bang voor de dames die hogerop willen. Van Dalen: ‘Die dames vormen een elite met een enorme potentie. Het probleem is alleen dat die 80% mannelijke “rijders” alle commissies bemannen binnen de maatschap. Zij beoordelen of iemand partner wordt of niet. En als ze een vrouwelijke kandidaat voor zich hebben, dan zorgen ze wel dat ze een “vlekje” vinden waar ze vervolgens heel hard in gaan wrijven, zodat ie groter wordt. Heeft een mannelijke kandidaat een “vlekje”, dan poetsen ze dat weg. De oplossing is om in al die commissies die de beoordelingen doen, de mannelijke elite te plaatsen. Dan werkt het wel en kunnen meer vrouwen naar de top.’ 

Buitenland 

Afgezien van de vrijheid, benadrukt Van Dalen nog hoe belangrijk het voor zijn “pupillen” is om ook buiten hun vertrouwde omgeving ervaring op te doen. De Best: ‘Zo herinner ik me dat ik samen met Wout op een conferentie was in Duitsland en hij me aanstootte en zei: “Als je naar Canada wilt, moet je nu even meelopen.” Ik had geen idee waar het over ging. Wout stelde me voor aan twee vennoten van een Canadees topkantoor en voor ik het wist kreeg ik een aanbod om bij hen te werken. Ik ben ook gegaan.’ Van Dalen: ‘Zo’n buitenlandervaring is enorm vormend. Dat hoort erbij.’ 

Marja de Best (1971) 

1994 – heden werkzaam bij Loyens & Loeff. Partner sinds 2007

Werkte drie jaar bij Loyens & Loeff in Parijs

Op secondment geweest bij Canadese law firm en Amerikaanse investment bank

Heden: Voorzitter practice group Multinationals

Onvoorwaardelijke steun 

‘Wout heeft ons altijd onvoorwaardelijk gesteund en geholpen om hogerop te komen’, zegt De Best. ‘Ik durf te stellen dat wij hier zonder Wout niet op deze posities hadden gezeten …’ De relatie ”mentor – pupil” is de in loop der jaren steeds meer verworden tot een vriendschap voor het leven, zo benadrukken de dames. Bakker: ‘Ik ben een tijd ziek geweest en de steun die ik kreeg van zowel Wout als de andere dames die hij heeft begeleid is werkelijk ongelooflijk.’ De Best: ‘Wout coachte ons niet alleen op de techniek van het werk, maar ook op het persoonlijke vlak.’ Van Dalen: ‘Als 80% van je tijd aan werk op gaat, dan kun je er maar beter voor zorgen dat je werk niet alleen zakelijk is, maar ook sociaal interessant. Dat heb ik altijd uitgedragen.’ 

Marieke Bakker (1974) 

1997 – heden werkzaam bij Loyens & Loeff. Partner sinds 2008

2016 – 2018 Lid executive board Loyens & Loeff 

Vier jaar hoofd van Loyens & Loeff Zurich

Heden: Lid practice group Multinationals

Lessons learned  

Nu, enkele decennia na de eerste ontmoeting, kijken de drie terug op geleerde lessen. Bakker: ‘Goed luisteren en actief op mensen afstappen die hulp nodig hebben is zo’n les.’ De Best: ‘Eens. Persoonlijke aandacht geven aan anderen in de organisatie en betrokkenheid tonen. Van Wout heb ik geleerd hoe belangrijk dat is.’ Van Dalen: ‘Ik heb geleerd dat vrouwen in een organisatie meer steun nodig hebben dan mannen. Om partner en vennoot te worden is voor vrouwen echt veel moeilijker dan voor hun mannelijke collega’s. Zelfs in deze tijd. Dat heeft me altijd enorm gestoord. Maar het is me helaas niet gelukt om daar structureel iets aan te veranderen. Aan de top is het nog steeds 80% man en 20% vrouw. Dat is in al die jaren niet veel beter geworden.’ 

Wouts Angels 

“Wouts Angels“, zo noemt de groep vrouwen die door de jaren heen zijn begeleid door Wout van Dalen zichzelf met een knipoog. Ook de twee andere dames op de foto hierboven waren persoonlijk aanwezig tijdens het interview. Hetzelfde geldt voor Severine Baranger, senior tax policy advisor bij OECD-OCDE. Zij belde in vanuit Parijs. Allen met mooie verhalen, waarvan wij die van Marieke Bakker en Marja de Best met u hebben gedeeld.