TANSTAAFL

“Knibbel knabbel knuisje wie knabbelt er aan mijn huisje? De Belastingdienst!” In de tv-commercial van een bureau dat zich Eerlijke WOZ noemt, neemt de Belastingdienst, in de gedaante van een grote schurk in een grijs pak, een flinke hap uit uw huis. Volgens de adverteerder betalen jaarlijks ruim twee miljoen mensen te veel WOZ-belasting. Misschien u ook? Een groeiend leger WOZ-adviseurs maakt voor woningbezitters bij de gemeente bezwaar tegen de WOZ-taxatie. “100% van de belastingverlaging is voor u. En alles is gratis!” Maar gratis bestaat niet: There ain’t no such thing as a free lunch (TANSTAAFL).

Het verdienmodel voor WOZ-bureaus is dat ze voor elk succesvol bezwaar de proceskosten mogen houden. U verdient een paar tientjes en zij vangen 800 euro gemeenschapsgeld. Deze wisseltruc kostte de samenleving vorig jaar zo’n 32 miljoen euro, schatte de Waarderingskamer. Dus een sigaar uit eigen doos. Bovendien hoeft een lagere WOZ-taxatie niet alleen maar gunstig te zijn. Stel, u heeft plannen om de woning te verkopen. De WOZ-waarde is openbaar en voor kandidaat-kopers eenvoudig in te zien. Een belastingverlaging nu, van enkele tientjes, weegt waarschijnlijk niet op tegen de waardedaling van het huis bij verkoop. Typisch geval van penny-wise, pound-foolish.

Het jaarlijkse WOZ-circus staat daarmee model voor ons complete fiscale stelsel en de bijbehorende belastingmoraal: waar mogelijk dienen belastingen te worden ontweken. In gestold wantrouwen staan belastingbetalers lijnrecht tegenover de fiscus, die als een inhalige schurk wordt afgebeeld. Een lucratieve bedrijfstak van ontelbare adviseurs is er uitsluitend op gericht om belastingplichtigen door een doolhof van vrijstellingen en aftrekposten te gidsen. We zouden best een beetje trotser mogen zijn op de sociale welvaartsstaat waarin wij leven. De Belastingdienst, dat zijn we zelf. Hoog tijd om het stelsel radicaal te vereenvoudigen, met vlaktaks en basisinkomen. En gereed te maken voor de transparante, digitale economie van morgen. 

Paul Laseur