De algemene heffingskorting en de arbeidskorting: sympathieke tegemoetkomingen of beren op de weg?
Sammy Verpoort: NOB/LOF-serie, deel 34. Deze uitgave is hier te bekijken
De belastingheffing op arbeidsinkomen is de laatste jaren verworden tot een kerstboom
die bezwijkt onder zijn eigen versiering. En in plaats van de boom te versoberen of te
verstevigen, besluit de wetgever jaarlijks om nieuwe kerstballen, lampjes en slingers in
de boom te hangen. Het gevolg? Geen majestueuze fonkelende kerstboom, maar een
schroothoop van gescheurde, gebutste, gepiept en gekraakte kerstballen. We zien door de
versiering de boom niet meer.
Minder metaforisch uitgedrukt: de huidige belastingheffing op arbeidsinkomen is voor
niemand meer te doorgronden. Door tal van inkomensafhankelijke kortingen, regelingen
en toeslagen zeggen de schijftariefschijven van art. 2.10 Wet IB ons weinig meer.
Zeker de lage- en middeninkomens hebben te maken met een zeer grillig tariefsverloop.
De belangrijkste twee oorzaken hiervan staan in dit boek centraal: de algemene
heffingskorting en de arbeidskorting.
Allereerst wordt uiteengezet hoe deze kortingen geregeld zijn: wie heeft wanneer recht op
hoeveel korting? En waarom hebben we deze kortingen? Vervolgens wordt onderzocht
wat deze kortingen doen met de marginale druk van belastingplichtigen en of het huidige
verloop van de marginale druk in overeenstemming is met de optimale belastingtheorie
(de economische effecten). In hoofdstuk 4 wordt onderzocht of de wetgever de ratio achter
de twee kortingen goed voor ogen gehouden heeft. Zij zouden namelijk recht moeten
doen aan het draagkrachtbeginsel. Eveneens zal het rechtszekerheidsbeginsel de revue
passeren (de juridische effecten). In hoofdstuk 5 worden voorstellen gedaan om de nadelige
effecten, die de kortingen teweeg brengen, te mitigeren. Het doel hierbij is om het systeem
begrijpelijker te maken en om het draagkrachtbeginsel weer een leidende rol te geven in de
inkomstenbelasting.
Sammy Verpoort is fiscaal econoom (Tilburg University) en is momenteel werkzaam als
belastingadviseur in Den Haag. Beluister hier ook de podcast waarin hij dieper ingaat op zijn scriptie.
